:دانلود فایل متن کامل پایان نامه در سایت
sabzfile.com
دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی
گرایش : پژوهش علوم اجتماعی
عنوان : بررسی جامعه شناختی شاخص های کیفیت زندگی روستایی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در مناطق روستایی شهرستان همدان
دانشگاه بوعلی سینا
دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی
گروه آموزشی علوم اجتماعی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته پژوهش علوم اجتماعی
عنوان:
بررسی جامعه شناختی شاخص های کیفیت زندگی روستایی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در مناطق روستایی شهرستان همدان
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
داشتن زندگی مطلوب و با کیفیت همواره آرزوی بشر بوده کیفیت زندگی یکی از مهم ترین مسایل پیش روی جهان امروز میباشد. همچنین ارتقاء آن از مهم ترین هدفهای حکومتها و دولتهای مختلف در سطح جهان محسوب میشود. این متغیر معمولاً از طریق شاخصهای ذهنی حاصل از پیمایش و ارزیابی ادراکات ورضایت افراد از زندگی و یا با استفاده از شاخصهای عینی حاصل از دادههای ثانویه و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخصهها اندازهگیری میشود. هدف این پژوهش سنجش کیفیت زندگی روستاییان از طریق استفاده همزمان از ابعاد عینی و ذهنی و نیز اولویتبندی نیازهای ساکنین و تعیین عوامل تاثیرگذار بر آن میباشد. رویکرد اصلی این پژوهش با استفاده از تلفیق و مقایسه شاخصهای عینی و شاخصهای ذهنی بوده است. متغیرهای مستقل در این پژوهش عبارتند از: درآمد سرانه، تحصیلات، پایگاه اقتصادی اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و سرمایه اجتماعی. جامعه آماری مناطق روستایی شهرستان همدان میباشد. حجم نمونه نیز بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای با توجه به تعداد خانوارها (27885 خانوار) 400 خانوار برآورد شد. و با استفاده از پرسشنامه، دادههای مورد نیاز از طریق پاسخهای افراد جمعآوری و با استفاده از نرمافزار spss پردازش شدند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که بین متغیرهای درآمد سرانه، پایگاه اجتماعی اقتصادی، احساس محرومیت نسبی و سرمایه اجتماعی با متغیر وابسته یعنی کیفیت زندگی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین مقایسه نتایج ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی نشان میدهد که ( 29) درصد در حالت بهزیستی و (7/36) درصد در حالت محرومیت قرار دارند؛ در حالیکه (1/10) درصد در حالت ناهماهنگی و (06/24) درصد در حالت انطباق قرار گرفتهاند همچنین نتایج نشان داد که اکثر خانوارهای روستایی از احساس محرومیت نسبی متوسط به بالایی رنج میبرند که حدود 5/38 درصد میباشد. حدود 9/13 درصد از پاسخگویان نیز از احساس محرومیت نسبی پایینی برخوردارند. نتایج نیز نشان داد که بر خلاف فرضیه تحقیق، متغیر میزان تحصیلات کمترین تاثیر را بر کیفیت زندگی داشته است و نیز مقادیر بتا نشان میدهد که متغیر احساس محرومیت نسبی بیشترین تاثیر را بر کیفیت زندگی داشته است. . |
واژههای کلیدی: کیفیت زندگی، سرمایه اجتماعی، محرومیت نسبی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی |
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش
فصل دوم: مبانی نظری
2-2-1- نظریه سرمایه اجتماعی: 26
2-2-3- تاثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی : 32
2-2-4- نظریه ویژگیهای پایگاهی (منزلت نقشی) 37
2-2-5- نظریه احساس محرومیت نسبی : 39
فصل سوم: روش شناسی
واحد نمونه گیری سرپرست خانوار. 46
3-7- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 47
3-7-1-1- متغیرهای جمعیتی.. 48
3-7-1-2- متغیرهای پایگاه اقتصادی – اجتماعی.. 48
3-7-1-4- شکلهای ساختاری سرمایه اجتماعی : 51
3-7-1-5- شکلهای شناختی سرمایه اجتماعی: 52
3-7-1-6- متغیر احساس محرومیت نسبی.. 55
فصل چهارم: یافتهها
4-1-1) مشخصات جمعیتی جامعه ی مورد بررسی.. 63
4-1-2) مشخصات اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان.. 65
4-1-3) تحلیل وضعیت کیفیت زندگی و ابعاد آن.. 68
4-1-4) تحلیل وضعیت محرومیت نسبی.. 69
4-1-5) تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی و ابعاد آن.. 70
4-1-6- تحلیل وضعیت امکانات خانوار 73
4-2-1) رابطه کیفیت زندگی ذهنی و عینی.. 74
2-4-2) بیان کیفیت تفاوت بین میانگین نمره کیفیت زندگی در بین روستاها 75
4-2-3) تأثیر متغیرهای مستقل بر کیفیت زندگی.. 76
تحلیل عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی.. 83
4-2-10) حالات چهارگانه کیفیت زندگی.. 86
فصل پنجم: نتیجه گیری
5-2- پیشنهادات… 99 جستجو در سایت :
فهرست جداول
جدول 1) مروری بر تعدادی از تحقیقات انجام گرفته پیرامون ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی 17
جدول 2) مروری بر تعدادی از تحقیقات انجام گرفته پیرامون ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی 19
جدول 3) دسته بندی انواع کیفیت زندگی بر حسب ذهنی – عینی و فردی – جمعی.. 22
جدول 4) دسته بندی انواع کیفیت زندگی بر کیفیات درونی – بیرونی و فرصت – نتایج.. 23
جدول 5) رابطه میان شرایط عینی زندگی و بهزیستی ذهنی.. 24
جدول (7) تئوریهای مبین ارتباط سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی.. 37
جدول 3-1) تعیین حجم نمونه به تفکیک بخش، دهستان، روستا و خانوار 47
جدول 3-2) میزان پایایی شاخصهای تحقیق.. 58
جدول 4-1) توزیع فراوانی و درصد مشخصات جمعیتی جامعه مورد بررسی.. 64
جدول 4-2) توزیع فراوانی و درصد مشخصات اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان.. 66
جدول4-3 ) میانگین درآمد و هزینه ماهیانه خانوارهای روستایی (تومان) 67
جدول 4-4) توزیع فراوانی و درصد منزلت شغلی پاسخگویان.. 68
جدول 4-5) توزیع فراوانی و درصد پایگاه اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان.. 68
جدول 4-6) توزیع فراوانی و درصد کیفیت زندگی پاسخگویان.. 69
جدول 4-7) توزیع فراوانی و درصد کیفیت زندگی عینی و ذهنی پاسخگویان.. 69
جدول 4-8) توزیع فراوانی و درصد محرومیت نسبی پاسخگویان.. 70
جدول 4-9) توزیع فراوانی و درصد سرمایه اجتماعی پاسخگویان.. 70
جدول 4-10) توزیع فراوانی و درصد ابعاد مولفههای شبکه اجتماعی.. 70
جدول 4-11) توزیع فراوانی و درصد ابعاد مولفه های مشارکت اجتماعی.. 72
جدول 4-12) توزیع فراوانی و درصد ابعاد مولفه های اعتماد اجتماعی.. 72
جدول4-11) توزیع فراوانی و درصد مجموعه امکانات خانوار در روستا 73
جدول4-12) توزیع فراوانی و درصد مجموعه امکانات کشاورزی در روستا 73
جدول 4- 13) همبستگی بین کیفیت زندگی ذهنی و عینی.. 74
جدول 4-14) بیان معنیداری تفاوت بین میانگین کیفیت زندگی در روستاها 75
جدول 4-15) بیان کیفیت تفاوت بین میانگین نمره کیفیت زندگی در بین روستاها 75
جدول 4- 18) همبستگی بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی ذهنی پاسخگویان.. 78
جدول 4- 19) همبستگی بین احساس محرومیت نسبی افراد و کیفیت زندگی ذهنی پاسخگویان.. 79
جدول 4- 23) همبستگی بین پایگاه اقتصادی واجتماعی افراد و کیفیت زندگی ذهنی پاسخگویان.. 82
جدول 4-24) تأثیر درآمد سرانه بر کیفیت زندگی عینی پاسخگویان.. 82
جدول 4-25) همبستگی میزان تحصیلات بر کیفیت زندگی ذهنی پاسخگویان.. 83
جدول 4-27) میزان تأثیر مستقیم، غیرمستقیم و کل متغیرهای مستقل بر وابسته. 85
جدول 4-26) طبقه بندی خانوارها در حالات چهارگانه کیفیت زندگی (فراوانی) 86
فهرست اشکال
شکل4-1) نمودار علی عوامل موثر بر کیفیت زندگی روستاییان.. 84
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1- مقدمه :
داشتن زندگی مطلوب و با کیفیت همواره آرزوی بشر بوده است. کیفیت زندگی یکی از مهم ترین مسایل پیش روی جهان امروز میباشد. « همچنین ارتقاء کیفیت زندگی از مهم ترین هدفهای حکومتها و دولتهای مختلف در سطح جهان محسوب میشود (حسین زاده و میزایی، 17،1376).
مفهوم کیفیت زندگی بهطور هم زمان در حوزههای مختلف علوم نیز گسترش یافته است. به این ترتیب در انتهای قرن بیستم مفهوم کیفیت زندگی یکی از موضوعات اساسی مورد علاقه پژوهشگران علوم مختلف همچون شهرسازی، جغرافیا، اقتصاد، جامعه شناسی و روان شناسی بوده است. اندازهگیری کیفیت زندگی میتواند برای ارزیابی سیاستهای گذشته و همچنین پایه گذاری استراتژیهای برنامهریزی ناحیهای در آینده مورد استفاده قرار گیرد. بخش قابل توجهی از مطالعههای انجام شده در مورد کیفیت زندگی به نواحی شهری اختصاص دارد امّا از دهههای اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان، عقبماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است، «بهطوری که فقر روستایی تقریباً 63 درصد از کل فقر جهانی را شامل میشود». درایران فقر مطلق کاهش یافته، امّا فقر نسبی به خصوص در مناطق روستایی افزایش یافته است (حیدری 1390). و این چالش بزرگ و مهمی است که باید هر چه زودتر با شناخت علل و عوامل آن به چاره اندیشی پرداخت. این پژوهش با هدف بررسی جامعهشناختی شاخص های کیفیت زندگی روستایی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در مناطق روستایی شهرستان همدان، تدوین، و شاخصهای عینی و ذهنی کیفیت زندگی را بررسی کرده است.
1-2- بیان مساله
«کیفیت زندگی، مفهومی پیچیده و چند بعدی است که تحت تأثیر موءلفههایی چون زمان و مکان، ارزشهای فردی و اجتماعی قرار دارد و از این رو معانی گوناگونی برای افراد و گروه های مختلف بر آن مترتب است. برخی آن را به عنوان قابلیت زیست پذیری یک ناحیه، برخی دیگر به عنوان اندازهای برای میزان جذابیت و برخی به عنوان رفاه عمومی، بهزیستی اجتماعی، شادکامی، رضایتمندی و مواردی از این دست تعبییر کرده اند (اپلی و منون[1] 2007 به نقل از رضوانی و همکاران 1387). در واقع مفهوم کیفیت زندگی یک متغیر ترکیبی میباشد که از چندین متغیر متأثر میگردد. تغییر در سطح درآمد مردم، شرایط زندگی، وضع سلامت، محیط، فشار روحی و روانی، اوقات فراغت، شادمانی خانوادگی روابط اجتماعی و چندین متغیر دیگر نظیر آن به شکل مرکب، کیفیت زندگی و تغییرات آن را تعیین میکند» (جاجرمی و کلته[2] 1385: 5و6).
«هرچند که ارتقای کیفیت زندگی در مقیاسهای فردی و اجتماعی از دیرباز مورد توجه برنامهریزان بوده است، اما در دهههای اخیر با اولویت یافتن اهداف اجتماعی و تدوین آنها در قالب برنامههای توسعه، به تدریج نگرش انسانی و جامعه شناختی درباره کیفیت زندگی در برنامهریزیها و سیاستگزاریهای کلان کشورهای پیشرفته راهیافته است. باگسترش رویکرد انسانی و ورود مفهوم کیفیت زندگی در پژوهشها یا نوشتارهای توسعه پایدار، مراکز و مؤسسههای بسیاری به مطالعه مفهوم کیفیت زندگی، شاخصهای سنجش و چگونگی ارتقای آن پرداختهاند »(امیدی، 1387، 4) و گستره مربوط به کیفیت زندگی و سنجش آن شاید در هیچ زمانی به اندازه امروز وسیع نبوده است.
کیفیت زندگی مردم و مکانهای روستایی به عوامل زیادی از جمله اشتغال، درآمد مناسب، دسترسی به خدماتی مانند آموزش و بهداشت، سلامت، محیط طبیعی، امنیت اجتماعی و… وابسته است. هرچند کیفیت زندگی مردم و مکانهای شهری نیز بدین عوامل وابسته است، اما با چالشهای مربوط به سنجش رفاه و زندگی بهتر در مناطق روستایی بسیار تفاوت دارد. برخی از این چالش به شرایط اقتصادی وابستهاند، اما برخی دیگر به چارچوب سازمانی و نهادی موجود در نواحی روستایی مربوط میشود. عواملی مانند مقیاس کوچک و تراکم کم سکونتگاه های روستایی، کاهش اشتغال و درآمد در بخش کشاورزی، امکانات کشاورزی، فاصله زیاد و انزوای جغرافیایی روستاها، راههای ارتباطی و شبکه حمل و نقل نامناسب، و ناکارآمدی سیاستهای لازم برای بهبودکیفیت، زندگی روستایی را پیچیدهتر میکند.
با توجه به این که بیش از 30% جمعیت ایران در روستاهای کشور زندگی میکنند و بار مسئولیت تأمین بسیاری از نیازمندیهای غذایی مردم شهر نشین را بر عهده دارند و بدین جهت از نقشی بی بدیل و راهبردی در رشد و توسعه کشور و به ویژه حفظ استقلال آن حداقل در حوزه ی غذایی برخوردار هستند. استان همدان یکی از استانهای مهاجرپذیر و مهاجر فرست می باشد که از نظر مهاجرفرستی از روستا به شهرستانهای استان و سایر استانها بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است .
و طی اعلام فرمانداری استان این عامل ناشی از تنگناها و محدودیتها، بحران آب در بخش کشاورزی این عامل بسیار موثری در کاهش اشتغال روستاییان در این بخش و در نهایت روی آوردن به مشاغل غیرکشاورزی و در نتیجه کاهش سطح کیفیت زندگی آنها و تلاش در جهت مهاجرت برای یافتن مشاغل و درآمد کافی برای بهبود زندگی آنها شده است. این تگنا در روستاهای شهرستان همدان خصوصا بخش مرکزی طبق اعلام فرمانداری در سایت اختصاصی خود مشهودتر بوده بطوریکه در این روستاها بیشترین مشاغل، مشاغل تولیدی، خانگی و غیرکشاورزی بوده و بعضا بعلت پایین بودن کیفیت زندگی به حاشیه شهر و یا (حواشی استان تهران، کرج، قم، اصفهان،کرمانشاه ) مهاجرت کردند.
آگاهی از سطح کیفیت زندگی آن ها، شاخصهای کیفیت زندگی آنان و عوامل تأثیر گذار برآن از نهایت اهمیت برخوردار است و برای زمینه سازی در راستای دستیابی به دوران رشد و شکوفایی کشور از الزامات آغازین میباشد و عدم توجه و اهتمام لازم در این زمینه میتواند خسارات جبران ناپذیری حتی در حد تهدید امنیت ملی، تمامیت ارضی و استقلال کشور در پی داشته باشد. از این روی و در راستای تحقق فرآیند یاد شده، این پژوهش در پی این پرسشهای زیر پاسخ داده است:
1- کیفیت زندگی روستاییان در مناطق روستایی شهرستان همدان در چه حدی است؟
2- متغیرهای اجتماعی (سرمایه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، پایگاه اقتصادی واجتماعی) تا چه اندازه بر کیفیت زندگی روستاییان تاثیر دارند؟
3- تاءثیرگذاری متغیرهای زمینهای (درآمد سرا نه، تحصیلات و بعد خانوار) بر کیفیت زندگی روستاییان چقدر است؟
تعداد صفحه : 128
قیمت : 14700 تومان